Laatst bijgewerkt op 19 juni 2024, 12:43

De meeste mensen weten heus wel wat ze zouden moeten doen om gezond te blijven. Gezond eten, voldoende slapen en bewegen, en uiteraard geen dingen doen die duidelijk ongezond zijn. Toch zijn er miljoenen mensen in Nederland die dingen doen die niet echt goed voor je zijn, zoals alcohol drinken, tabak roken en drugs gebruiken.

Als je dit af en toe doet, en met mate, dan hoeft dit niet per se problematisch te zijn. Dat wordt het echter wel als er sprake is van een verslaving, die leidt tot bijvoorbeeld financiële, sociale of fysieke problemen. Is dit het geval, dan is het echt de hoogste tijd om af te kicken van je slechte gewoontes. In dit artikel lees je meer over hoe je dit kunt aanpakken, met bijzondere aandacht voor hoe mindfulness kan helpen tijdens en na het afkicken.

Aanpak van toenemend drugsgebruik

Cijfers van het Trimbos Instituut zijn enerzijds optimistisch. De afgelopen jaren lijkt de trend zichtbaar dat minder mensen alcohol drinken en tabak roken. Mogelijk hebben de preventieve maatregelen en het ontmoedigingsbeleid van de overheid hier hun positieve werking, denk aan campagnes om te stoppen met roken. Ook lijkt het sociaal minder geaccepteerd om te roken en word je minder gek aangekeken als je een keer kiest voor een ‘dry month’.

Voor drugsgebruik is er helaas een minder florissant beeld. Het gebruik van cannabis en heroïne bleef redelijk constant de afgelopen vijf jaar. Maar het gebruik van cocaïne en ecstasy is juist toegenomen. Voor veel mensen zal dit ‘recreationeel gebruik’ nog wel te doen zijn, maar het is de verwachting dat er een behoorlijk aantal mensen echt problemen heeft om op eigen houtje te stoppen of te minderen met deze drugs. Dat betekent dat ze misschien wel hulp nodig hebben bij het afkicken van drugs. Maar hoe gaat afkicken eigenlijk in zijn werk?

Lichamelijk en psychisch afkicken van drugs

Tijdens het afkicken van drugs doorloop je verschillende stadia. Allereerst wordt de lichamelijke kant van een verslaving aangepakt. Je lichaam moet eerst helemaal schoon worden, dat noem je ontgiften. Door een drugsverslaving is je lichaam gewend geraakt aan bepaalde giftige stoffen. Krijgt het deze niet meer toegediend? Dan moet het op zoek naar een nieuwe balans. Dit is niet gemakkelijk, en kan gepaard gaan met ontwenningsverschijnselen. Deze kunnen heftig of zelfs gevaarlijk zijn. Het is dus aan te raden een detox van drugs alleen onder deskundige medische begeleiding uit te voeren.

Vervolgens wordt de psychische kant van je verslaving aangepakt. Waar de detox van drugs meestal maar een of een paar weken in beslag neemt, duren de vervolgbehandelingen om van de geestelijke verslaving af te komen vaak veel langer. Therapeuten helpen je bijvoorbeeld de onderliggende redenen van je gebruik te ontdekken en deze aan te pakken.

Daarnaast is je drugsgebruik waarschijnlijk ook een gewoonte geworden die zich op bepaalde standaard momenten voordoet. Misschien gebruikte je altijd tijdens het uitgaan of  in het bijzijn van bepaalde vrienden. Sommige situaties kun je in de toekomst misschien uit de weg gaan, maar lang niet allemaal. Zeker als in je sociale omgeving nog wel drugs worden gebruikt, is het risico op terugval groot. Voor die situaties moet je dus sterk in je schoenen staan en je geestelijk voorbereiden op hoe je het wilt aanpakken.

Het belang van mindfulness tijdens en na het afkicken

Tijdens en ook na het afkicken zou je baat kunnen hebben bij mindfulness, zo blijkt uit steeds meer onderzoeken. Bij mindfulness draait het vooral om aandacht. Aandacht voor leven in het nu, in het huidige moment. Niet meer leven op de automatische piloot, maar openstaan voor wat zich in je voordoet en dit ook accepteren. Tijdens en na het afkicken van drugs kan mindfulness helpen bij het beheersen van cravings, het verminderen van stress en angst, en het vergroten van het bewustzijn en de focus.

Bij mindfulness train je in de basis vijf dingen: observeren, beschrijven, concentreren, accepteren en niet reageren. Het klinkt simpel, maar je zult versteld staan hoe snel je weer bent afgeleid door van alles en nog wat als je met mindfulness bezig gaat.

Ademhalingsoefeningen en teloefeningen zijn vaak een goed startpunt. Op SoChicken vind je een aantal makkelijke mindfulness oefeningen voor beginners. Ook kun je gebruikmaken van een meditatie app, zoals de populaire app Headspace, waarmee je ‘guided meditations’ kunt doen. Hierbij helpt een stem je stap voor stap door je meditatie heen. Voor veel mensen handig, maar sommige mensen krijgen er de kriebels van, dus dat zul je zelf moeten uitproberen.

Beginnen met afkicken

Mensen hebben nog wel eens de neiging om pas van start te willen gaan met afkicken als alle omstandigheden ideaal zijn. Guess what… dat zal nooit gebeuren. Een andere valkuil is zwart-wit denken. Als je een keer een kleine terugval hebt meteen denken dat ‘alles verpest is’ en je dus net zo goed je afkickpoging weer kunt stoppen.

Begin gewoon en wees vergevingsgezind voor jezelf als je een keer een foutje maakt. Pak de draad de dag erna weer gewoon op. Zorg daarnaast voor ondersteuning vanuit je omgeving. En zeker voor een zwaardere verslaving: haal er professionele hulp bij. Op die manier zul je je verslaving zeker verslaan.