Laatst bijgewerkt op 14 juni 2024, 11:33
Het begint zo mooi: je wil gezonder gaan leven. En om dat te doen ga je stap voor stap meer bewegen en gezonder eten. Maar wanneer ben je nou gezond? En hoe weet je dat dan precies? Dat is waarom het zo belangrijk is om je gezondheid te meten. We vertellen je graag meer over de mogelijkheden om dat te doen. Daarbij richten we onszelf op het meten van je gewicht, het meten van activiteit tijdens beweging en het meten van je bloeddruk.
Gewicht
Het start natuurlijk allemaal met het meten van je gewicht, met een weegschaal. Als je goed wil vaststellen wat je voortgang is, probeer dan op een consistente manier te meten: op hetzelfde moment van de dag (bijvoorbeeld in de ochtend) en met dezelfde kleren aan (bij voorkeur niks, dan meet je puur je eigen gewicht). Maar het allerbelangrijkste is wel om je streefgewicht te bepalen: naar welk gewicht werk je toe? En wanneer ben je tevreden? Dat streefgewicht kun je deels voor jezelf bepalen (door bijvoorbeeld te zeggen: ik wil 5 kilo afvallen), maar er zijn ook objectieve criteria beschikbaar waarmee je je streefgewicht kunt vaststellen. Een objectieve is de BMI-meter van het voedingscentrum.
Heb je eenmaal je streefgewicht bepaald? Dan is het zaak om je gewicht bij te houden. Dat kun je prima zelf doen, maar je kunt ook Mijn Eetmeter gebruiken van het Voedingscentrum. Daar kun je overigens ook bijhouden wat je eet.
Op zoek naar een handige weegschaal? Bekijk onze tips.
Saturatie, hartslag en stappen
Je gewicht is een belangrijke maatstaf onderweg naar een gezond leven, maar zeker niet de enig of de allerbelangrijkste. Het is net zo belangrijk om te meten hoe je lichaam zich houdt op het moment dat je in beweging bent. Daarvoor zijn drie belangrijke meetpunten beschikbaar:
Bloedsaturatie
Hier meet je het zuurstofgehalte van je bloed, of liever gezegd in welke mate je bloed verzadigd is met zuurstof (en gesatureerd is dan weer een ander woord voor verzadigd). Zuurstof in je bloed is een indicator van hoe gezond je longen zijn; heb je minder zuurstof in je bloed, dan voel je je doorgaans suf en futloos. Is het zuurstofgehalte in je bloed echt laag (75% of lager) dan kun je zelfs flauwvallen. Een goed saturatieniveau is 95-100%.
Hartslag
Je hartslag op moment dat je beweegt, is een goede indicator van je conditie. In rust is bij volwassenen de hartslag tussen 60 en 100 slagen per minuut. Ga je sporten, dan wordt je hartslag hoger. Je lichaam heeft dan namelijk meer zuurstof nodig. Je hartslag kan dan oplopen naar tussen 160 en 180 slagen per minuut. Ben je een fitte sporter? Dan heb je doorgaans een sterkere hartspier die efficiënter bloed kan pompen en kun je toe met een lagere hartslag.
Merk je tijdens het sporten dat je steken op je borst voelt of last van je hart hebt? Ga dan naar je huisarts! Als je je verder wil verdiepen in het wel en wee van je hart, dan biedt De Hartstichting (surprise surprise) veel nuttige informatie.
Stappen
De stappen die je zet, of iets generieker: de beweging die je maakt, is een indicator van hoe intensief je beweegt. Door je inspanning te meten (bijvoorbeeld hoeveel stappen je zet, of hoeveel zwemslagen je maakt) en die dan weer te relateren aan hartslag en bloedsaturatie, krijg je beter inzicht in hoe je lichaam zich houdt onder inspanning.
Meten in combinatie
Maar hoe meet je dat nou? Daarvoor zijn tegenwoordig heel veel apparaten beschikbaar, zoals activity trackers, sporthorloges en smart watches. Die zijn uitgerust met diverse sensoren (hartslag, beweging, bloedsaturatie) waardoor een compleet beeld ontstaat van de inspanning die je levert en de manier waarop je lichaam daarop reageert. Veel fabrikanten, zoals Apple, Garmin en Fitbit, bieden apps die de metingen van je horloge vastleggen en in inzichtelijke grafieken laten zien. Apple vat veel metingen samen in wat ze de cardioconditie noemen, bijvoorbeeld. Ook Garmin en Fitbit hebben vergelijkbare manieren om je inzicht te bieden in je gezondheid.
Meer weten? Lees onze artikelen over de beste activity trackers, sporthorloges en smartwatches. En over de verschillen en overeenkomsten.
Bloeddruk
Een laatste manier om je gezondheid te meten is bloeddruk. Bloeddruk meet je op twee manieren: bovendruk en onderdruk. Bovendruk is je bloeddruk als je hart samenspant; onderdruk is je bloeddruk als je hart ontspant. Bovendruk is doorgaans hoger dan onderdruk, simpelweg omdat het hart je bloed rondpompt als je hartspier samentrekt. Goed om te weten: de druk die je meet is eigenlijk de druk die je bloed uitoefent op je aderen. Bloeddruk meet je met een bloeddrukmeter.
Bovendruk
Een normale bovendruk ligt tussen 120 en 140. Ligt je bloeddruk hoger? Dat is eenmalig niet zo heel erg, maar als het een week lang zo blijft, ga dan naar je huisarts. Ligt je bloeddruk op 180? Ga dan direct naar je arts (wel even 2-3 keer meten voor de zekerheid). Ligt je bloeddruk lager, bijvoorbeeld rond de 90, ook dan is het goed om naar je huisarts te gaan.
Onderdruk
Een normale onderdruk is 90 of lager. Is je onderdruk tussen 90 en 110, dan is je onderdruk aan de hoge kant. Is je onderdruk hoger dan 110? Ga dan direct naar je huisarts (ook hier: wel even 3x meten voor de zekerheid). Lage onderdruk is doorgaans minder schadelijk dan hoge onderdruk, overigens.
Bloeddruk en gezondheid
Bloeddruk en gezondheid zijn met elkaar verweven. Heb je structureel een te hoge bloeddruk, dan neemt het risico op hartinfarct, hartfalen en orgaanschade toe (bijvoorbeeld ogen of nieren). Een te lage bloeddruk heeft dergelijke risico’s minder, maar kan wel zorgen voor vermoeidheid en flauwvallen. Allemaal extreem ongewenst natuurlijk, en al helemaal als je fanatiek aan het sporten bent. Meer weten? Lees dan de uitgebreide uitleg van de Hartstichting.
Bloeddruk verlagen
Hoe kun je een hoge bloeddruk proberen te verlagen? Allereerst, zit je bloeddruk in de gevarenzone? Ga dan naar de huisarts! Verder zijn er drie manieren om je bloeddruk te verlagen:
1. Gezond eten: let op zout, focus op onverzadigd vet, en eet veel groente en fruit.
2. Meer bewegen: probeer elke dag minimaal een half uur te bewegen
3. Afvallen: overgewicht kan leiden tot hoge bloeddruk, dus afvallen kan eveneens een manier zijn om je bloeddruk te verlagen.
Wil je hier meer over lezen? Dan verwijzen we je graag door naar (wederom) tips voor lagere bloeddruk van de Hartstichting, die veel onderzoek heeft gedaan op dit gebied.
Wij hebben zelf ook diverse artikelen geschreven over gezond eten, gezond bewegen en gezond afvallen, we hopen van harte dat ze je verder helpen in je zoektocht!
Ben je op zoek naar tips over welke bloeddrukmeter je kunt gebruiken ? Lees dan ons artikel over de beste bloeddrukmeters.
Het belang van meten voor een gezond leven
Samenvattend is het op een goede manier meten van hoe gezond je bent, een belangrijk hulpmiddel bij het stap voor stap gezonder leven.
Zo is het meten van je gewicht en het bepalen van je streefgewicht nodig om te weten in welke mate gezond afvallen voor jou belangrijk is. Wil je gezond bewegen? Dan helpt het enorm om te weten hoeveel calorieën verbrandt, want dat bepaalt weer wat je balans tussen eten en verbranden precies is. Ben je bezig gezond eten? Dan is het van groot belang om te weten of je voldoende gevarieerd eet en hoeveel calorieën je precies eet en drinkt. Dat betekent dat je in bepaalde mate bij dient te houden wat je eet.
Onthoud: alledrie de factoren zijn nodig om niet alleen gezond te worden, maar ook gezond te blijven. Dus zorg dat je een duurzame en structureel manier vind om gezond te eten, gezond te bewegen en op een gezonde manier op je gewicht te blijven. En daar is het meten van die onderdelen essentieel voor.
Zin om meer te lezen? Bekijk dan ons blog over gezondheid!
